Email: info@theodorideskneesurgeon.com     Τηλ: +30 694 0869 069
Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS(Tr&Orth)
Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις 
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο 
Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Μαρούσι, Αθήνα
Ευρωκλινική
Αμπελόκηποι, Αθήνα
American Medical Centre
Λευκωσία, Κύπρος
Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΟΧΣ)
Ρήξη Οπίσθιου Χιαστού Συνδέσμου (ΟΧΣ)
Τι είναι ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΟΧΣ);
  • Ο οπίσθιος χιαστός σύνδεσμος (ΟΧΣ) είναι ο ισχυρότερος σύνδεσμος στο γόνατο
  • Εκτείνεται από το οπίσθιο τμήμα της α΄νω κεντικής κνήμης ως τον έσω μηριαίο κόνδυλο μπροστά

Ποια είναι η λειτουργία του οπίσθιου χιαστού;
  • Η κύρια λειτουργία του οπίσθιου χιαστού είναι η παρεμπόδιση της οπίσθιας μετατόπισης της κνήμης από κάτω σε σχέση με το μηριαίο οστό από πάνω
  • Ο οπίσθιος χιαστός επίσης βοηθάει στην στροφική σταθερότητα του γόνατος

Πόσο συχνά τραυματίζεται o οπίσθιος χιαστός;
  • Ο οπίσθιος χιαστός δεν τραυματίζεται συνήθως και πολύ πιο σπάνια από τον πρόσθιο χιαστό
  • Οι τραυματισμοί του οπίσθιου χιαστού αποτελούν λιγότερο από 20% όλων των τραυματισμών στο γόνατο
  • Ο τραυματισμός του οπίσθιου χιαστού πιστεύεται ότι επηρεάζει 2 ανά 100.000 άτομα κάθε χρόνο
  • Συγκριτικά, ένας τραυματισμός του πρόσθιου χιαστού επηρεάζει 1 στα 3.500 άτομα κάθε χρόνο

Γιατί το PCL τραυματίζεται πολύ λιγότερο συχνά από το ACL;
  • Ο οπίσθιος χιαστός είναι πολύ πιο δυνατός από τον πρόσθιο χιαστό
  • Ο λόγος για αυτό είναι ότι:
    • Η διάμετρος του οπίσθιου χιαστού είναι 1,5 φορές μεγαλύτερη από τον πρόσθιο χιαστό που σημαίνει ότι ο ίδιος ο σύνδεσμος είναι πολύ πιο δύσκολο να σπάσει
    • Η περιοχή του οστού που προσφύεται ο οπίσθιος χιαστός είναι τρεις φορές μεγαλύτερη από αυτή του πρόσθιου χιαστού:
      • Αυτό σημαίνει ότι ο οπίσθιος χιαστός αγκιστρώνεται πολύ πιο δυνατά στην κνήμη και το μηριαίο οστό από τον πρόσθιο χιαστό, επομένως είναι πιο δύσκολο να αποκοπεί από αυτά τα σημεία πρόσφυσης

Πως τραυματίζεται συνήθως o οπίσθιος χιαστός;
  • Η ρήξη του οπίσθιου χιαστού προκαλείται συνήθως από άμεση πλήξη στην κνήμη προς τα πίσω σε σχέση με το μηριαίο οστό ενώ το γόνατο βρίσκεται σε κάμψη:
    • Χτύπημα στο ταμπλό του αυτοκινήτου: 
      • Όταν η κνήμη χτυπήσει στο ταμπλό του αυτοκινήτου κατά τη διάρκεια τροχαίου ατυχήματος
    • Πτώση: 
      • Πέφτοντας κατευθείαν στην κνήμη με το γόνατο λυγισμένο
    • Αυτοί οι μηχανισμοί τραυματισμού ουσιαστικά υπερεκτείνουν και σπάνε τον οπίσθιο χιαστό οδηγώντας την κνήμη υπερβολικά προς τα πίσω σε σχέση με το μηριαίο οστό
  • Μπορεί επίσης να συμβεί με μηχανισμό υπερβολικής κάμψης ή υπερέκτασης του γόνατος, αλλά αυτές οι περιπτώσεις είναι λιγότερο συχνές
  • Επομένως, σε αντίθεση με τον πρόσθιο χιαστό όπου ο κύριος μηχανισμός ρήξης είναι ένας ανέπαφος τραυματισμός, ο οπίσθιος χιαστός τραυματίζεται συχνότερα από ένα μεγάλο άμεσο χτύπημα στο γόνατο (που ωθεί την κνήμη προς τα πίσω)

Συνδέονται οι τραυματισμοί του οπίσθιου χιαστού με άλλους τραυματισμούς;
  • Η μεμονωμένη ρήξη οπίσθιου χιαστού είναι σπάνια
  • >90% των περιπτώσεων συνδέονται με άλλες συνδεσμικές κακώσεις στο γόνατο όπως:
    • Τραυματισμός οπίσθιας έξω γωνίας
    • Πολυσυνδεσμικές κακώσεις
    • Εξάρθρημα γόνατος
Ταξινόμηση των τραυματισμών του οπίσθιου χιαστού
  • Βασίζεται στην οπίσθια μετακίνηση της κνήμης σε σχέση με τους μηριαίους κονδύλους με το γόνατο λυγισμένο στις 90 μοίρες:
    • Βαθμός Ι: 1 – 5 mm (ήπιο διάστρεμμα)
    • Βαθμός ΙΙ: 6 – 10 mm (μέτριο διάστρεμμα, συνήθως ρήξη περισσοτέρων από το 50% των ινών)
    • Βαθμός ΙΙΙ: > 10 mm (πλήρης ρήξη και υψηλός κίνδυνος άλλου συνδεσμικού τραυματισμού)
Ποια είναι τα συμπτώματα στην οξεία ρήξη του οπίσθιου χιαστού;
  • Τα συμπτώματα είναι λιγότερο έντονα στη ρήξη του οπίσθιου χιαστού από ότι σε τραυματισμό του πρόσθιου χιαστού
  • Αυτό σημαίνει ότι οι ασθενείς συχνά παρουσιάζουν συμπτώματα πολλούς μήνες μετά τον τραυματισμό
  • Ο πόνος και η ευαισθησία συχνά είναι αρκετά ασαφείς και εν τω βάθει μέσα στο γόνατο, αλλά μερικές φορές γίνονται αντιληπτοί στην ιγνύ
  • Ο πόνος είναι λιγότερο έντονος από ότι στη ρήξη πρόσθιου χιαστού και ο ασθενής μπορεί συχνά να βγει εκτός του παιχνιδιού από μόνος του σε αντίθεση με τους τραυματισμούς του πρόσθιου χιαστού όπου χρειάζεται βοήθεια και αποχωρεί υποβασταζόμενος
  • Η ρήξη μπορεί να γίνει αισθητή, αλλά δεν υπάρχει το «κρακ» όπως στη ρήξη του πρόσθιου χιαστού
  • Πρήξιμό:
    • Το πρήξιμο στο γόνατο μετά από ρήξη του οπίσθιου χιαστού είναι πολύ λιγότερο σε σύγκριση μετά από ρήξη του πρόσθιου χιαστού
  • Δυσκαμψία
  • Τα συμπτώματα θα εξαρτηθούν από τη σοβαρότητα του τραυματισμού του οπίσθιου χιαστού:
    • Βαθμός Ι: 
      • Ο ασθενής αισθάνεται το γόνατο σταθερό
      • Κάποιος πόνος και δυσφορία στο πίσω μέρος του γόνατος
    • Βαθμός ΙΙ:
      • Ο οπίσθιος χιαστός θα χαλαρώσει αλλά δεν προκαλεί συνήθως αστάθεια
      • Αν ο ασθενής αισθάνεται το γόνατο ασταθές, συχνά συνυπάρχει και άλλος συνδεσμικός τραυματισμός
    • Βαθμός III:
      • Συνήθως σχετίζεται με άλλες συνδεσμικές κακώσεις όπως του έξω πλάγιου συνδέσμου (LCL) και της οπίσθιας έξω γωνίας (PLC)
      • Ο ασθενής αισθάνεται το γόνατο ασταθές
      • Δυσκολία στην κάθοδο σκαλιών ή σε κατηφορικές πλαγιές

Γιατί οι ρήξεις οπίσθιου χιαστού τείνουν να εμφανίζονται αργά (δηλαδή πολύ καιρό μετά τον αρχικό τραυματισμό);
  • Οι ρήξεις του οπίσθιου χιαστού συχνά εμφανίζονται αργά επειδή:
    • Γενικά δεν είναι τόσο συμπτωματικές οι ρήξεις οπίσθιου χιαστού όσο οι ρήξεις άλλων συνδέσμων
    • Προκαλούν λιγότερο οξύ πόνο, μικρότερο πρήξιμο στο γόνατο και λιγότερη στροφική αστάθεια από μια ρήξη πρόσθιου χιαστού
  • Είναι λιγότερο συμπτωματικοί στην οξεία φάση, και κατά συνέπεια εντοπίζονται τυχαία όταν ο ασθενής παρουσιάζει συμπτώματα ως αποτέλεσμα χρόνιας ρήξης οπίσθιου χιαστού

Ποιες είναι οι συνέπειες των χρόνιων ρήξεων οπίσθιου χιαστού;
  • Οι συνέπειες των χρόνιων ρήξεων του οπίσθιου χιαστού είναι:
    • Αυξημένη μπρός-πίσω ολίσθηση της κνήμης από κάτω σε σχέση με το μηριαίο οστό από πάνω
    • Αυξημένος κίνδυνος ρήξης του έσω μηνίσκου
    • Αυξημένος κίνδυνος αρθρίτιδας στο εσωτερικό μισό του γόνατος:
      • Στα 5 χρόνια μετά από μια ρήξη οπίσθιου χιαστού, το 80% των ασθενών θα έχουν αρθρίτιδα εσωτερικό μισό του γόνατος
    • Αυξημένος κίνδυνος αρθρίτιδας στην επιγονατιδομηριαία άρθρωση (στο πίσω μέρος της επιγονατίδας):
      • Στα 5 χρόνια μετά από μια ρήξη οπίσθιου χιαστού, το 50% των ασθενών θα έχουν αρθρίτιδα πίσω από την επιγονατίδα τους

Πώς παρουσιάζονται οι χρόνιες ρήξεις οπίσθιου χιαστού;
  • Οι χρόνιες ρήξεις οπίσθιου χιαστού παρουσιάζονται με:
    • Πόνο στο εσωτερικό μέρος του γόνατος τους λόγω ρήξης του έσω μηνίσκου και φθοράς του χόνδρου (αρθρίτιδα) στο εσωτερικό μισό του γόνατος
    • Πόνο στο μπροστινό μέρος του γόνατος λόγω αρθρίτιδας πίσω από την επιγονατίδα
    • Πόνο κατεβαίνοντας τις σκάλες και τις κατηφόρες λόγω αρθρίτιδας πίσω από την επιγονατίδα
    • Πόνο και αστάθεια κατά την περιστροφή, τη συστροφή και την περιστροφή
    • Πόνο και αστάθεια με επιβραδυντικές κινήσεις
    Πως γίνεται η διάγνωση μιας ρήξης οπίσθιου χιαστού;
    • Το ιστορικό του ασθενούς και τα ευρήματα από την κλινική εξέταση είναι ενδεικτικά
    • Ακτινογραφία: 
      • Απαιτείται για τον αποκλεισμό καταγμάτων
      • Οι δυναμικές ακτινογραφίες (stress X-rays) είναι πολύ χρήσιμες:
        • Αυτές είναι ακτινογραφίες που λαμβάνονται με πίεση στην κνήμη προς τα πίσω, οι οποίες καταδεικνύουν την κλινική ανεπάρκεια του οπίσθιου χιαστού να παρεμποδίσουν αυτή την κίνηση
    • Μαγνητική τομογραφία: 
      • Βοηθά στη διάγνωση ρήξης οπίσθιου χιαστού 
      • Βοηθά στον αποκλεισμό άλλων παθολογιών του γόνατος που υπάρχουν επί το πλείστον, όπως τραυματισμοί άλλων συνδέσμων, ρήξεις μηνίσκου και χόνδρου
    Ποια είναι η θεραπεία μιας ρήξης του οπίσθιου χιαστού;
    • Οι περισσότερες κακώσεις οπίσθιου χιαστού βαθμού I και βαθμού II έχουν καλή πρόγνωση με κατάλληλη συντηρητική θεραπεία:
      • Ειδικό μηροκνημικό κηδεμόνα που πρέπει να εφαρμοστεί αμέσως, ώστε να φέρει την κνήμη προς τα εμπρός σε ουδέτερη θέση σε σχέση με το μηριαίο
      • Αυτός θέτει την κνήμη στη βέλτιστη θέση για να βοηθήσει την επούλωση του οπίσθιου χιαστού
      • Χωρίς τον κηδεμόνα η κνήμη φέρεται προς τα πίσω και το γόνατο παραμένει χαλαρό και ασταθές
      • Ευρεία φυσιοθεραπευτική αποκατάσταση εστιάζοντας κυρίως στην ενδυνάμωση του τετρακεφάλου
    • Οι περισσότερες ρήξεις βαθμού ΙΙΙ (πλήρης) απαιτούν άμεση ανακατασκευή του οπίσθιου χιαστού
    • Υπάρχουν αυξανόμενες ενδείξεις ότι οι βαθμού ΙΙ ρήξεις οπίσθιου χιαστού, ειδικά εκείνοι που προκαλούν συμπτωματική αστάθεια θα πρέπει να αντιμετωπίζονται χειρουργικά για να αποφευχθεί πρώιμη αρθρίτιδα του γόνατος
    • Η χρήση νάρθηκα σε χρόνιες ρήξεις οπίσθιου χιαστού δεν θα βοηθήσει ή θα βελτιώσει την επούλωση του συνδέσμου, αλλά μπορεί να προσφέρει ανακούφιση από τα συμπτώματα
    • Η παρουσία ρήξεων άλλων συνδέσμων εκτός από τη ρήξη οπίσθιου χιαστού, τότε η προτεινόμενη επιλογή τείνει να είναι χειρουργείο 
    • Εάν κατά τη στιγμή της ανακατασκευής του οπίσθιου χιαστού δεν αντιμετωπιστούν τυχόν άλλες συνδεσμικές κακώσεις τότε υπάρχει υψηλός κίνδυνος κλινικής αποτυχίας
    Ποια είναι η πρόγνωση μετά από ρήξη του οπίσθιου χιαστού;
    • Οι περισσότεροι άνθρωποι πάνε καλά μετά από τραυματισμό του οπίσθιου χιαστού, αν η θεραπεία που θα λάβουν είναι κατάλληλη
    • Τα γόνατο με χρόνια ανεπάρκεια του οπισθίου χιαστού παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο για:
      • 75% πιθανότητα εκφύλισης του χόνδρου στον έσω μηριαίο κόνδυλο εντός 5 ετών 
      • ~ 50% πιθανότητα εκφύλισης του χόνδρου της επιγονατίδας εντός 5 ετών 

    Πώς διαφέρει μια ρήξη οπίσθιου χιαστού από μια ρήξη πρόσθιου χιαστού;
    • Ο οπίσθιος χιαστός τραυματίζεται συνήθως όταν υπάρχει ισχυρή πρόσκρουση στην κνήμη, σπρώχνοντάς την προς τα πίσω, όταν για παράδειγμα πέφτει κάποιος πάνω στο γόνατο ή χτυπάει την κνήμη στο ταμπλό του αυτοκινήτου, ενώ η ρήξη πρόσθιου χιαστού προκαλείται από ένα ανέπαφο κατά τη διάρκεια ταχείας αλλαγής κατεύθυνσης
    • Οι τραυματισμοί του οπίσθιου χιαστού είναι συνήθως μερικής ρήξης ενώ οι ρήξεις του πρόσθιου χιαστού τείνουν να είναι πλήρεις
    • Ο πόνος και το πρήξιμο μετά από ρήξη του οπίσθιου χιαστού δεν είναι τόσο έντονος όσο μετά από ρήξη του πρόσθιου χιαστού
    • Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο πολλοί τραυματισμοί του οπίσθιου χιαστού παρουσιάζονται μεταγενέστερα μόλις εμφανιστούν δευτερογενείς βλάβες που γίνοντε συμπτωματικές όπως εκφυλιστικές ρήξεις μηνίσκου και χόνδρου
    • Ωστόσο, δεδομένου ότι οι ρήξεις του πρόσθιου χιαστού τείνουν να είναι πλήρεις προκαλώντας άμεση αστάθεια στο γόνατο, οι ασθενείς αναζητούν έγκαιρη επίσκεψη στον ορθοπαιδικό
    • Ο οπίσθιος χιαστός είναι πιο παχύς και επομένως πιο δυνατός από τον πρόσθιο χιαστό και έτσι απαιτεί πολύ περισσότερη δύναμη για να τραυματιστεί
    • Ένα πολύ μεγαλύτερο ποσοστό τραυματισμών του οπίσθιου χιαστού μπορεί να αντιμετωπιστεί μη χειρουργικά με ε΄να κατάλληλο νάρθηκα στο γόνατο και εντατική φυσιοθεραπεία, ενώ οι περισσότερες ρήξεις πρόσθιου χιαστού χρειάζονται ανακατασκευή


    Μπορείτε να μάθετε περισσότερες πληροφορίες για την ανατομία του οπίσθιου χιαστού συνδέσμου εδώ

    Share

    Share by: