Email: info@theodorideskneesurgeon.com     Τηλ: +30 694 0869 069
Dr Αντώνης Α. Θεοδωρίδης
MBBS, BSc, MRCS, MSc, CCT(UK), FRCS(Tr&Orth)
Διευθυντής Ορθοπαιδικός Χειρουργός & Τραυματολόγος
Ειδικός στα Γόνατα και στις Αθλητικές Κακώσεις 
Ειδικευθείς και Μετεκπαιδευθείς στο Ηνωμένο Βασίλειο 
Ιατρικό Κέντρο Αθηνών
Μαρούσι, Αθήνα
Ευρωκλινική
Αμπελόκηποι, Αθήνα
American Medical Centre
Λευκωσία, Κύπρος
Ρήξη Μηνίσκου
Ρήξη (Κάκωση) Μηνίσκου
Εισαγωγή
  • Οι ρήξεις μηνίσκων είναι οι πιο συνηθισμένοι τραυματισμοί που αντιμετωπίζει ένας χειρουργός γόνατος

Ποιοι είναι οι κύριοι τύποι ρήξεων μηνίσκου;
  • Οι δύο κύριοι τύποι ρήξεων μηνίσκου είναι οι εξής:
    • Οξεία ρήξη
      • Οφείλεται σε τραυματισμό που συμβαίνει όταν το γόνατο φορτιστεί σε κάμψη και στροφή
      • Είναι πιο συνηθισμένη σε νεαρούς, ενεργούς ασθενείς
    • Εκφυλιστική ρήξη
      • Συμβαίνει συνήθως σε ηλικιωμένους ασθενείς
      • Σε ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών που υποβάλλονται σε μαγνητική τομογραφία, οι εκφυλιστικές ρήξεις ανιχνεύονται στο 67% των ασυμπτωματικών ασθενών και στο 90% των συμπτωματικών ασθενών
      • Μπορεί να συμβεί χωρίς ιστορικό τραυματισμού ή από κάποια δραστηριότητα χαμηλής ενέργειας όπως το γονάτισμα, το βαθύ κάθισμα ή η έξοδος από το αυτοκίνητο
      • Με την πάροδο της ηλικίας, ο μηνίσκος γίνεται περισσότερο αδύναμος και εύθραυστος, λιγότερο ελαστικός και περισσότερο επιρρεπής σε ρήξεις
Πως περιγράφονται οι διάφοες ρήξεις μηνίσκου;
  • Οι ρήξεις των μηνίσκων μπορούν να περιγραφούν ανάλογα με τη μορφολογία τους:
    • Ενδομηνισκική ρήξη: 
      • Ανιχνεύεται όταν παρατηρείται αυξημένο σήμα στη μαγνητική τομογραφία εντός του μηνίσκου, ενδεικτικό τραυματισμού, αλλά το σήμα αυτό δεν φτάνει στην επιφάνεια του μηνίσκου, ενώ δεν παρατηρείται ορατή ρήξη στην αρθροσκόπηση
      • Συχνά μπορεί να αποτελεί πρώιμο σημείο εκφυλιστικών αλλαγών στο μηνισκικό ιστό
      • Αντιμετωπίζονται συντηρητικά.
    • Ατελής ρήξη: 
      • Αποτελεί σύνηθες εύρημα όταν υπάρχει μια ορατή ρήξη στη μία πλευρά της επιφάνειας του μηνίσκου, η οποία όμως δεν επεκτείνεται εντελώς στην άλλη πλευρά
      • Η ρήξη αυτή μπορεί να αντιμετωπιστεί συντηρητικά
    • Ακτινωτή ρήξη: 
      • Αποτελεί τον πιο συνήθη τύπο ρήξης μηνίσκου
      • Πρόκειται για μικρές ρήξεις που επεκτείνονται από το έσω όριο του μηνίσκου, προς την περιφέρεια
      • Έχουν μικρή πιθανότητα να επουλωθούν, εκτός αν περιλαμβάνουν την περιφερική (ερυθρή – ερυθρή) ζώνη
      • Συνήθως αντιμετωπίζονται με αρθροσκοπικό καθαρισμό του τραυματισμένου τμήματος του μηνίσκου
    • Οριζόντια ρήξη:
      • Πρόκειται για ρήξη στο οριζόντιο επίπεδο και έχει τη μεγαλύτερη δυνατότητα συρραφής
      • Οι οριζόντιες ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου έχει καλή πιθανότητα επούλωσης σε αντίθεση με τις ρήξεις που βρίσκονται πιο κεντρικά και συχνά χρειάζονται αρθροσκοπικό καθαρισμό
    • Επιμήκης ρήξη:
      • Κάθετα προσανατολισμένη ρήξη, παράλληλα με την περιφέρεια
    • Ρήξη δίκην λαβής κάδου:
      • Αποτελεί εκτεταμένη εκδοχή της επιμήκους ρήξης
      • Οφείλεται σε τραυματισμό, συνήθως σε νεαρούς αθλητές
      • Παίρνει το όνομα της από τη λαβή ενός κάδου που μπορεί να στρέφεται και να ανακάμπτει και όταν παρεκτοπίζεται προς το μέσο του γόνατος, προκαλεί «κλείδωμα» (αδυναμία του γόνατος να τεντωθεί)
      • Απαιτούν άμεση χειρουργική επέμβαση επειδή επηρεάζει μεγάλο μέρος του μηνίσκο και μπορεί να προκαλέσει μηχανικό μπλοκάρισμα στην κίνηση του γόνατος
      • Σε εξειδικευμένους ορθοπαιδικούς, μπορούν να επισκευαστούν με συρραφή, αναλόγως με την ποιότητα του εναπομείναντος ιστού και το πόσο πρόσφατη και ανατάξιμη είναι η ρήξη
      • Δυστυχώς επειδή η ανάταξη και συρραφή σ είναι περίπλοκη αρκετά και η αφαίρεση δηλαδή μερικοί μηνισκεκτομή είναι πιο εύκολη
    • Ρήξη δίκην ράμφους παπαγάλου: 
      • Μπορεί να είναι ιδιαίτερα επώδυνη με την κίνηση του γόνατος και μπορούν να επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου
    • Σύνθετη ρήξη: 
      • Αποτελεί συνδυασμό διαφόρων τύπων ρήξεων, περιλαμβάνοντας συνήθως ακτινωτές και οριζόντιες ρήξεις
      • Δεν είναι επιδιορθώσιμες και αν προκαλούν συμπτώματα, χρειάζονται αρθροσκοπικό καθαρισμό
    • Πλήρης ρήξη:
      • Πρόκειται για ρήξη που επεκτείνεται σε όλο το εύρος του μηνίσκου
      • Προκαλεί δυσλειτουργία του μηνίσκου και αποτελεί σοβαρό τραυματισμό
Τι είναι η μηνισκοθυλακική ρήξη (βλάβη Ramp);
  • Η μηνισκοθυλακική ρήξη είναι μία επιμήκης ρήξη της περιφερικής πρόσφυσης του οπισθίου κέρατος του μηνίσκου (πιο συχνά του έσω παρά του έξω) από τον αρθρικό θύλακα
  • Η δομή του μηνίσκου δεν ε΄χει ρήξη, αλλά ο μηνίσκος έχει αποκολληθεί από τον θύλακα του γόνατος στο πίσω μέρος (εξ ου και το όνομα μηνισκοθυλακική ρήξη)
  • Η προσκόλληση μεταξύ του μηνίσκου και του θύλακα είναι ο δεύτερος πιο σημαντικός σταθεροποιητικός παράγοντας του μηνίσκου μετά τη ρίζα του (βλ. παρακάτω)
  • Η μηνισκοθυλακική ρήξη αποτελεί ολοένα και συχνότερα αναγνωρισμένος τραυματισμός, και συνυπάρχει πολύ συχνά με ρήξη του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου 
  • Η μηνισκοθυλακική ρήξη παίζει σημαντικό ρόλο στην προσθιοπίσθια και στροφική σταθερότητα του γόνατος όταν ανεπαρκεί ο πρόσθιος χιαστός
  • Επομένως είναι επιτακτική ανάγκη να αναζητείται ενεργά η μηνισκοθυλακική ρήξη τόσο σε μαγνητικές τομογραφίες όσο και κατά της αρθροσκόπησης
  • Είναι ένας από τους λόγους αποτυχίας της ανακατασκευής του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου όταν δεν αναγνωρίζεται και δεν αντιμετωπιστεί σωστά με συρραφή

Τι είναι η ρήξη ρίζας του μηνίσκου (root tear);
  • Κάθε μηνίσκος συνδέεται με την υποκείμενη κνήμη μέσω της πρόσθιας και της οπίσθιας ρίζας
  • Αν κάποια από τις ρίζες υποστεί ρήξη, προκαλεί πλήρης δυσλειτουργία του μηνίσκου, οδηγώντας σε πρώιμη οστεοαρθρίτιδα του προσβληθέντος διαμερίσματος
  • Οι ρήξεις των ριζών των μηνίσκων αναγνωρίζονται ολοένα και συχνότερα και μπορούν να επιδιορθωθούν από έναν εξειδικευμένο χειρουργό γόνατος αν διαγνωσθούν έγκαιρα και ο μηνισκικός ιστός δεν είναι εύθρυπτος και είναι επαρκούς ποιότητας
  • Οι ρήξεις των οπίσθιων ριζών είναι πιο συνηθισμένες από τις ρήξεις των πρόσθιων ριζών
  • Οι περισσότερες ρήξεις των μηνισκικών ριζών είναι εκφυλιστικές εκ φύσεως στους πιο ηλικιωμένους, χωρίς κάποιο ειδικό έναυσμα η μετά από ελάχιστο τραυματισμό, όπως στο γονάτισμα
  • Η δεύτερη πιο συνηθισμένη αιτία είναι ο τραυματισμός, ειδικά στους νέους, και σχετίζονται με ρήξεις του πρόσθιου χιαστού συνδέσμου
  • Οι ρήξεις της οπίσθιας ρίζας του έξω μηνίσκου είναι 10 φορές πιθανότερο να συμβούν μαζί με ρήξη πρόσθιου χιαστού, συγκριτικά με τις ρήξεις της οπίσθιας ρίζας του έσω μηνίσκου και παρέχουν σημαντική σταθερότητα στο γόνατο σε προσθιοοπίσθιο επίπεδο και στροφική αστάθεια
  • Η ρήξη της οπίσθιας ρίζας του έσω μηνίσκου συμβαίνει κυρίως (κατά 70%) σε εκφυλισμένα γόνατα, ειδικά σε γυναίκες
  • Η ρήξη της οπίσθιας ρίζας του έσω μηνίσκου απαντάται στο 80% των ασθενών με ιδιοπαθή οστεονέκρωση γόνατος:
    • Η οστεονέκρωση γόνατος συμβαίνει όταν το οστό γύρω από το γόνατο (κυρίως ο έσω μηριαίος κόνδυλος κατά 94%) αρχίζει να νεκρώνεται
    • Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε κατακερματισμό του οστού, αποδιοργάνωση του αρθρικού χόνδρου και τελικά να καταλήξει σε οστεοαρθρίτιδα
    • Παράγοντες κινδύνου για ρήξη της οπίσθιας ρίζας του έσω μηνίσκου είναι η αυξημένη ηλικία, η παχυσαρκία, το θήλυ φύλο και τα ραιβά γόνατα

Πως η σταθερότητα της ρήξης μηνίσκου επηρεάζει τα συμπτώματα και την αγωγή;
  • Μια σταθερή ρήξη μηνίσκου σημαίνει ότι η βλάβη δεν παρεκτοπίζεται με την κίνηση του γόνατος, και έτσι έχει καλές πιθανότητες να επουλωθεί και να μειωμένα τα συμπτώματα
  • Μια ασταθής ρήξη μηνίσκου σημαίνει ότι η βλάβη παρεκτοπίζεται με την κίνηση του γόνατος, προκαλώντας πόνο και συμπτώματα, αν δεν αντιμετωπιστεί χειρουργικά

Ποιος παθαίνει ρήξη μηνίσκου;
  • Μπορεί να συμβεί στον καθένα και όχι μόνο σε αυτούς που ασχολούνται με τα αθλήματα

Συμπτώματα ρήξης μηνίσκου
  • Πόνος:
    • Ειδικά σε στροφικές κινήσεις και στο βαθύ κάθισμα
    • Συνήθως οξύς
    • Σαφώς εντοπισμένος
    • Επηρεάζει τις καθημερινές δραστηριότητες και τη συμμετοχή στην άθληση
  • Οίδημα: 
    • Το οίδημα μεγιστοποιείται συνήθως αρκετές ώρες ή και μία μέρα μετά τον τραυματισμό (σε αντίθεση με τη ρήξη του πρόσθιου χιαστού που το οίδημα εκδηλώνεται εντός λίγων ωρών)
    • Το οίδημα είναι συνήθως μέτριο σε μέγεθος σε αντίθεση με το οίδημα μετά από ρήξη των χιαστών συνδέσμων το οποίο είναι έντονο
  • Τριγμός
  • Αναπήδηση: 
    • Όπως κινείται το γόνατο, μπορεί να παγιδεύσει το ραγέν κομμάτι του μηνισκου, προκαλώντας οξύ πόνο που ενεργοποιεί του μύες 
  • Κλείδωμα: 
    • Το γόνατο κολλάει και οι ασθενείς δεν μπορούν να το τεντώσουν πλήρως
    • Ενδεχομένως μπορούν να τεντώσουν τελικά το γόνατο, κάμπτοντας και στρέφοντας το πόδι
    • Αυτό είναι ενδεικτικό μιας ασταθούς ρήξης μηνίσκου, που παγιδεύεται μεταξύ των αρθρούμενων επιφανειών του μηριαίου και της κνήμης
  • Ήχος / αίσθηση «κρακ»: 
    • Η ρήξη των ριζών των μηνίσκων μπορούν να μιμηθούν την αίσθηση «κρακ» στο γόνατος, σαν μια ρήξη πρόσθιουοπ χιαστού, αλλά το γόνατο δεν πρήζεται τόσο πολύ ή τόσο ραγδαία

Πότε χρειάζεται επείγουσα ιατρική αντιμετώπιση;
  • Κλείδωμα: 
    • Το γόνατο κλειδώνει όταν ο ασθενής δεν μπορεί να τεντώσει ή να λυγίσει εντελώς το γόνατο
  • Υπάρχουν 2 τύποι κλειδωμένου γόνατος:
    • Αληθές κλείδωμα: 
      • Όταν υπάρχει φυσικό εμπόδιο στην κίνηση εξαιτίας κάποιου αντικειμένου που κολλάει μέσα στην άρθρωση του γόνατος. Αυτό μπορεί να οφείλεται σε:
        • Παρεκτοπισμένη ρήξη μηνίσκου
        • Ελεύθερα σωμάτια (συχνά χόνδρινα ή οστικά τεμάχια)
        • Εξάρθρημα επιγονατίδας
    • Ψευδοκλείδωμα: 
      • Ο έντονος πόνος προκαλεί σπασμό και σύσπαση των μυών γύρω από το γόνατο, εμποδίζοντας την κίνηση του γόνατος

Πως γίνεται η διάγνωση ρήξη μηνίσκου;
  • Με το ιστορικό του ασθενή και κλινική εξέταση του γόνατος από ένα εξειδικευμένο ορθοπαιδίκο θα δείξει όχι μόνο την διάγνωση αλλά και την αιτία του προβλήματος που προκάλεσε τη ρήξη μηνίσκου
  • Η μαγνητική τομογραφία του γόνατος είναι η εξέταση εκλογής:
    • Μπορεί να ανιχνεύσει τις ρήξεις σε ποσοστό 75 – 90%, που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχει μια ρήξη ακόμα και με φυσιολογική μαγνητική τομογραφία
    • Η μαγνητική τομογραφία μπορεί να αποκλείσει και άλλες αιτίες παθολογίας του γόνατος όπως χόνδρινες βλάβες και συνδεσμικές ρήξεις
  • Αρθροσκόπηση γόνατος: 
    • Είναι η μέθοδος οριστικής εκτίμησης και αντιμετώπισης των ρήξεων του μηνίσκου καθώς επιτρέπει την άμεση επισκόπηση και κινητοποίηση του μηνίσκου για την πληρέστερη εκτίμηση της βλάβης

Αντιμετώπιση των ρήξεων μηνίσκου
  • Η συρραφή είναι κυρίως επιτυχημένη σε νεαρούς ασθενείς, ιδιαίτερα οι μικρές ρήξεις στην περιφέρεια του μηνίσκου όπου η αιματική παροχή είναι καλύτερη
  • Η συρραφή του μηνίσκου έχει ακόμα μεγαλύτερη επιτυχία όταν γίνεται με ταυτόχρονη ανακτασκευή του πρόσθιου χιαστού
  • Εντούτοις, δεν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση όλες οι ρήξεις των μηνίσκων
  • Συγκεκριμένα, οι εκφυλιστικές ρήξεις των μηνίσκων μπορούν να αντιμετωπιστούν συντηρητικά και μετά από λίγες εβδομάδες, τα συμπτώματα τείνουν να υποχωρήσουν
  • Με την πάροδο της ηλικίας και τη μείωση των φυσικών απαιτήσεων και προσδοκιών, η απόπειρα συντηρητικής αντιμετώπισης μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή της χειρουργικής επέμβασης

Ποιες είναι οι θεραπευτικές επιλογές για ρήξεις μηνίσκου;
  • Οι παράγοντες που επηρεάζουν τις επιλογές αντιμετώπισης μιας ρήξης μηνίσκου είναι οι εξής:
    • Οι σωματικές απαιτήσεις και προσδοκίες του ασθενούς
    • Η ηλικία του ασθενούς
    • Οι συνυπάρχοντες τραυματισμοί εντός του γόνατος
    • Τα συμπτώματα του ασθενούς και το ενδεχόμενο αποτυχίας της συντηρητικής αγωγής μετά από κάποια χρονική περίοδο
    • Το μέγεθος της ρήξης
    • Τη θέση της ρήξης: 
      • Πόσο κοντά είναι στην αγγειούμενη περιοχή του μηνίσκου
    • Τον τύπο της ρήξης: 
      • Δεν μπορούν να επιδιορθωθούν όλοι οι τύποι ρήξεων
    • Την ποιότητα του μηνισκικού ιστού: 
      • Τόσο το ραγέν, όσο και το εναπομείναν τμήμα του μηνίσκου θα καθορίσουν αν είναι εφικτή η συρραφή
    • Παρουσία και βαρύτητα οστεοαρθρίτιδας
    • Την εμπειρία του χειρουργού στη συρραφή των μηνίσκων και τη χρήση των κατάλληλων τεχνικών για την επίτευξη του βέλτιστου αποτελέσματος

Ποιες ρήξεις μηνίσκου αντιμετωπίζονται συντηρητικά;
  • Δεν χρειάζονται χειρουργική επέμβαση, όλοι οι τύποι των ρήξεων μηνίσκου
  • Μικρές, σταθερές ρήξεις, μπορούν να επουλωθούν από μόνες τους
  • Κάποιες ρήξεις δεν προκαλούν κανένα σύμπτωμα, ενώ άλλες ρήξεις όπως οι μερικές ρήξεις και οι εκφυλιστικές ρήξεις μπορούν να παρατηρούνται για 2–3 μήνες
  • Ο στόχος είναι η ανακούφιση του πόνου και η ανάκτηση του εύρους κίνησης του γόνατος
  • Ανακούφιση πόνου με φαρμακευτική αγωγή
  • Αντιμετώπιση του οιδήματος με ανάπαυση, παγοθεραπεία, ανάρροπη θέση σκέλους και πιεστική επίδεση
  • Αποφυγή δραστηριοτήτων που εντείνουν τα συμπτώματα και κυρίως τις στροφικές κινήσεις και το βαθύ κάθισμα
  • Η κινησιοθεραπεία μπορεί να βοηθήσει τη διατήρηση της μυϊκής ισχύος, κρατώντας το γόνατο τεντωμένο ή σε μικρή κάμψη
  • Αν τα συμπτώματα επιμείνουν μετά από 6–12 εβδομάδες, θα πρέπει να τεθεί η επιλογή της αρθροσκόπησης γόνατος

Ποιες ρήξεις μηνίσκου χρήζουν χειρουργική θεραπεία;
  • Για μια ρήξη μηνίσκου, ενδείκνυται η χειρουργική θεραπεία αν:
    • Μια παρεκτοπισμένη ρήξη μηνίσκου προκαλεί κλείδωμα του γόνατος (αδυναμία πλήρους έκτασης)
    • Συνυπάρχει ρήξη πρόσθιου χιαστού:
      • Στην περίπτωση αυτή το γόνατο είναι ακόμα πιο ασταθές και είναι απίθανό να επουλωθεί η ρήξη του μηνίσκου από μόνη της
    • Σε αθλητές υψηλού επιπέδου
    • Αν τα συμπτώματα επιμένουν και προκαλούν σημαντική αναπηρία για τουλάχιστον 2–3 μήνες, μετά από κατάλληλη συντηρητική αγωγή

Ποιες είναι οι ενδείξεις για τη συρραφή μηνίσκου;
  • Η συρραφή μηνίσκου είναι πιο πετυχημένη σε:
    • Nεαρούς ασθενείς (το όριο είναι 40 ετών) γιατί έχουν καλύτερη αιμοδοσία η οποία είναι απαραίτητη για να επουλωθεί η ραμμένη ρήξη μηνίσκου
    • Όταν η ρήξη είναι στην περιφέρεια του μηνίσκου (red-red zone) παρά προς πως το κέντρο του γόνατος (white-white zone) γιατί υπάρχει καλύτερη αιμοδοσία στην περιφέρεια του μηνίσκου
    • Φρέσκες πάρα χρόνιες ρήξεις
    • Όταν η ρήξη είναι προς μία κατεύθυνση παρά πολύπλευρη


Μπορείτε να βρείτε περισσότερες σχετικές πληροφορίες εδώ:

Share

Share by: